Choć wielu z nas nie zdaje sobie z tego na co dzień sprawy, światło odgrywa w naszym życiu znaczącą rolę, odpowiadając często za nasze samopoczucie i kondycję całego organizmu. W okresie letnim czujemy zazwyczaj przypływ energii, co często ma związek z większą ekspozycją na słońce. Co jednak w sytuacji, kiedy mamy ograniczony dostęp do naturalnego światła i odczuwamy na przykład obniżony nastrój? Wówczas z pomocą przychodzi fototerapia, o której opowiemy dzisiaj nieco szerzej.
Światło – źródło energii, witalności i dobrego samopoczucia
Brak naturalnego światła daje o sobie znać zazwyczaj jesienią i zimą. To właśnie w tym okresie część osób doświadcza pogorszenia nastroju, kłopotów z koncentracją czy apatii, której towarzyszą uczucie smutku, zobojętnienia czy bezradności. W niektórych przypadkach można mówić o tzw. sezonowej depresji. Fototerapia jest zaś jednym ze sposobów na radzenie sobie z afektywnymi zaburzeniami sezonowymi. To także często element wspierający leczenie depresji poporodowej oraz innych chorób psychicznych. Światłolecznictwo wykorzystywane jest także w przypadku pacjentów zmagających się z zaburzeniami snu, a nawet z chorobami skórnymi takimi jak atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca.
Co ciekawe, dobroczynne działanie ekspozycji na światło znane są ludzkości już od czasów starożytnych. Dawniej wykorzystywano w tym celu naturalne światło słoneczne. Obecnie, wraz z rozwojem technologii, możliwe było rozszerzenie metod terapeutycznych o sztuczne źródła promieniowania, takie jak medyczne lampy. W obliczu niedoborów słońca, z którymi musimy się liczyć jako mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej, korzystanie z fototerapii stanowi często zalecaną formę wspomagania innych metod leczniczych oraz profilaktyki. Szacuje się, że w Polsce w ciągu roku jest jedynie 66 słonecznych dni, co nie czyni z nas liderów w tym obszarze. Nie dziwi więc popularność światłolecznictwa i wzrost zainteresowania tego typu terapią.
Lampy w terapii światłem
W fototerapii wykorzystuje się specjalne lampy, które emitują promieniowanie nadfioletowe, podczerwone i widzialne. Terapia światłem różni się w zależności od schorzenia, zaleceń lekarskich oraz potrzeb samego pacjenta. Do zalet fototerapii zalicza się fakt, że można ją stosować nie tylko w warunkach ambulatoryjnych, ale i w zaciszu własnego domu, pod warunkiem, że zaopatrzymy się w odpowiednie urządzenia. To praktyczne rozwiązanie, z którego korzysta coraz więcej osób. Długość ekspozycji na światło może być różna. Sesja przed lampą może trwać kilkanaście minut, ale również godzinę, dwie lub trzy. W przypadku światłolecznictwa ważna jest przede wszystkim regularność. Jednorazowe lub doraźne sesje mogą nie przynieść efektu terapeutycznego, na jaki liczymy.
Do najpopularniejszych lamp naświetleniowych do wykorzystania w warunkach domowych należą modele z filtrem niebieskim bądź czerwonym. Światło czerwone działa rozgrzewająco i rozszerza naczynia krwionośne, dzięki czemu przyczynia się do lepszej przemiany materii i odżywienia tkanek w organizmie. Niebieskie zabarwienie lampy może być natomiast pomocne w lepszym regulowaniu cyklu dobowego.
Należy pamiętać, że terapię światłem warto skonsultować z lekarzem. Specjalista dopasuje odpowiednie natężenie i wskaże czas naświetlenia. Ustalanie indywidualnej ścieżki fototerapii może okazać się kluczowe dla efektów, które chcemy osiągnąć. A jak wygląda sama sesja przed lampą? Zazwyczaj pacjent usadawia się w pobliżu lampy, w odległości od około 30 cm do 1 metra. Następnie wystarczy włączyć urządzenie i wystawić się na ekspozycję światła, co jakiś czas spoglądając w kierunku lampy.
Jak w przypadku każdej terapii, tak i tutaj warto bacznie obserwować efekty i to, jak organizm reaguje na emitowane światło. Warto też interweniować w razie jakichkolwiek niepokojących sygnałów. Choć fototerapię zalicza się do stosunkowo bezpiecznych i bezbolesnych metod, u niektórych pacjentów można odnotować na przykład podrażnienie oczu. Ma to zazwyczaj związek z niewłaściwie dobranym natężeniem promieniowania. Wówczas należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.